МОНГОЛЫН “ОЛБОРЛОХ ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ИЛ ТОД БАЙДЛЫН САНААЧИЛГА”-ЫН ҮНДЭСНИЙ ЗӨВЛӨЛИЙН ХУРАЛ БОЛЛОО

Монголын “Олборлох үйлдвэрлэлийн ил тод байдлын санаачилга”-ын Үндэсний зөвлөлийн 23 дугаар хурал боллоо. Хурлыг Аж үйлдвэр, эрдэс баялгийн яамны ТНБД бөгөөд ОҮИТБС-ын Үндэсний зөвлөлийн нарийн бичгийн дарга, Ажлын хэсгийн ахлагч Б.Дашпүрэв удирдан явуулж байна.

Олборлох үйлдвэрлэлийн ил тод байдлын санаачилга (EITI) нь уул уурхай, нефть, хий зэрэг байгалийн баялгийг ашигладаг улс орнуудад ил тод, хариуцлагатай, шударга менежмент бий болгох зорилготой олон улсын стандарт юм.

Доорх нь EITI-ийн гол ач холбогдлууд:

1. Ил тод байдал нэмэгдэж авлигыг бууруулна

              •            Төсвийн орлого, татвар, роялти, тусгай зөвшөөрөл, гэрээ зэрэг мэдээлэл нээлттэй болсноор авлигын эрсдэл буурдаг.

              •            Ашигт малтмалын орлогын урсгалыг олон нийт хянах боломжтой болно.

2. Иргэдэд мэдээлэлтэй байх боломж олгоно

              •            Уул уурхайн компаниуд, Засгийн газрын хоорондын мөнгөн гүйлгээ тодорхой болсноор иргэд ийнхүү баялгийн ашиглалтын бодит өгөөжийг ойлгодог.

              •            Нийгмийн хяналт сайжирч, иргэдийн итгэл нэмэгдэнэ.

3. Хөрөнгө оруулалтын орчныг сайжруулна

              •            Ил тод байдал нь:

              •            эрсдэлийг бууруулж,

              •            хөрөнгө оруулагчдын итгэлийг нэмэгдүүлж,

              •            тогтвортой бизнесийн орчин бүрдүүлдэг.

              •            EITI-г хэрэгжүүлдэг улсууд хөрөнгө оруулалтад илүү “эрсдэл багатай” гэж үнэлэгддэг.

4. Төрийн байгууллагын хариуцлага дээшилнэ

              •            Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл олголт

              •            Төлбөр, татварын бүртгэл

              •            Байгаль орчны нөхөн сэргээлт

зэрэгт системтэй хяналт бий болж, төрийн байгууллагын шийдвэр илүү нээлттэй болдог.

5. Баялгийн шударга хуваарилалтыг дэмждэг

              •            Төрд орж буй орлогын хэмжээг тодруулснаар:

              •            орлого зөв зарцуулагдаж байгаа эсэх

              •            орон нутгийн хөгжлийн сангийн хуваарилалт

зэргийг хянаж, баялгийн шударга хүртээмжийг нэмэгдүүлдэг.

6. Орон нутгийн оролцоог сайжруулна

              •            Уул уурхайн бүс нутгийн иргэд орлого, төлбөрийн мэдээлэлтэй танилцаж, орон нутгийн бодлого боловсруулахад илүү идэвхтэй оролцох боломжтой.

7. Байгаль орчны мэдээллийг нээлттэй болгох боломжтой

              •            EITI-ийн өргөтгөсөн стандартууд нь:

              •            нөхөн сэргээлт

              •            ус ашиглалт

              •            ялгаралт

              •            байгаль орчны төлбөрүүд

зэргийг ил тод болгохыг дэмждэг.

8. Зөрчил, маргааныг бууруулна

Нээлттэй, бодит мэдээлэл нь:

              •            иргэн–компани–төрийн хоорондын үл ойлголцлыг багасгаж,

              •            уул уурхайн төслүүдийн нийгмийн зөвшөөрлийг сайжруулдаг