Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалт хамтын ажиллагааны танилцуулга
Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалт нь дэлхий дахин, бүс нутаг, үйлдвэрлэлийн түвшинд тулгарч буй асуудлуудыг төр, хувийн хэвшил, иргэний нийгмийн зүтгэлтнүүдтэй хамтдаа хэлэлцэж, дэлхийн эдийн засгийн ойрын, хэтийн ирээдүйн ерөнхий дүр төрхийг тодорхойлдог бие даасан олон улсын байгууллага юм.
Тус байгууллага нь 1971 онд ашгийн бус сан нэртэй үүсгэн байгуулагдсан бөгөөд Швейцарын Холбооны Улсын Женев хотноо үйл ажиллагаагаа явуулдаг болно.
ДЭЗЧУБ нь аливаа улс төр, нам, үндэсний ашиг сонирхлоос ангид үйл ажиллагаа явуулдаг ба дэлхий нийтийн өмнө тулгамдаж буй эдийн засаг, нийгмийн томоохон асуудлуудыг хэлэлцэх зорилгоор “Давосын” хэмээн алдаршсан Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтыг Швейцар Улсын Давос хотноо жил бүр зохион байгуулж ирсэн.
Тус чуулга уулзалт анх зохион байгуулагдсанаас хойш эдүүгээ 48 удаа хуралдсан бөгөөд 49 дэх уулзалт 2019 оны 1 дүгээр сарын 22-25-ны өдрүүдэд Давос хотноо хуралдана.
Энэхүү уулзалт нь албан бус хэлбэртэй боловч, дэлхийн улс орнуудын удирдагчдаас гадна улс төр, нийгмийн зүтгэлтнүүд, нэрт эдийн засагчид болон дэлхийн томоохон корпораци, компаниудын удирдлагууд жил бүр оролцдог. Үүнээс гадна тус байгууллага нь бүсчилсэн уулзалтуудыг зохион байгуулдаг.
Монгол Улс тус байгууллагын чуулга уулзалтуудад өндөр ач холбогдол өгч, идэвхтэй оролцож ирсэн. Тодруулбал,
Давосын Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалт:
- 1991 онд Засгийн газрын Тэргүүн шадар сайдын түвшинд,
- 1997, 1998, 2001, 2002, 2003, 2012 онд Ерөнхий сайдын түвшинд,
- 2009, 2010, 2011, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017 онд Ерөнхийлөгчийн түвшинд тус тус оролцсон.
Бүсчилсэн чуулга уулзалт (заримыг нь дурдвал):
- Азийн эдийн засгийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн 2005 оны чуулга уулзалтад Ерөнхий сайд,
- “Зуны Давос 2009” чуулга уулзалтад Эрдэс баялаг, эрчим хүчний сайд,
- “Зуны Давос 2010” чуулга уулзалтад Шадар сайд,
- Зүүн Азийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн 2011 оны чуулга уулзалтад Ерөнхий сайд, Европ, Төв Азийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн 2011 оны чуулга уулзалтад Гадаад харилцааны сайд,
- Өмнөд Кавказ, Төв Азийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн 2013 оны чуулга уулзалтад Гадаад харилцааны сайд,
- Ойрхи Дорнод, Умард Африкийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн 2013 оны чуулга уулзалтад ГХЯ-ны Төрийн нарийн бичгийн дарга,
- “Зуны Давос 2014” чуулга уулзалтад Шадар Сайд,
- Шинэ манлайлагчдын талаарх Дэлхийн эдийн засгийн 2015 оны чуулга уулзалтад Ерөнхий сайд,
- Зүүн Азийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн 2015 оны чуулга уулзалтад Гадаад Харилцааны сайд оролцож холбогдох хэлэлцүүлэгт илтгэгчээр оролцсон.
Монгол Улс, ДЭЗЧУ байгууллагын дэлхийн болон бүсийн чуулга уулзалтад оролцохын сацуу тус байгууллагатай хамтран хуралдаан, хэлэлцүүлэг зэрэг арга хэмжээг өөрийн улсад зохион байгуулж, харилцаа, хамтын ажиллагаагаа өргөжүүлэн ажиллаж байна. Заримыг нь дурдвал, 2010, 2011 онуудад “Хариуцлагатай уул уурхайг хөгжүүлэх нь” сэдэвт дугуй ширээний уулзалт, 2011 онд “Авлигын эсрэг түншлэл” салбар хуралдаан, “Монгол орны усны хангамжийн асуудлыг шийдвэрлэх нь” сэдэвт хэлэлцүүлэг, 2010-2014 онуудад уул уурхай, ус зэрэг сэдвүүдээр салбар хуралдаан, дугуй ширээний уулзалт, хэлэлцүүлгийг Улаанбаатар хотноо амжилттай зохион байгуулсан.
2011 онд Монгол Улс ДЭЗЧУ байгууллагаас санаачилсан Авлигын эсрэг түншлэлийн санаачлагад (PACI) нэгдэн орсон бөгөөд “Авлигын эсрэг түншлэл”-ийн Монгол Улс дахь сүлжээний уулзалтыг 2011 оны 9 дүгээр сард зохион байгуулж, “ACI Mongolia Network” буюу “Авилгын Эсрэг Түншлэл”-ийн Монголын Сүлжээг байгуулав.
2012 онд хоёр талын хооронд Монгол Улсын Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам, Усны нөөцийн бүлэг хоорондын Харилцан ойлголцлын санамж бичиг байгуулагдсан.
2013 онд ГХЯ, ДЭЗЧУ-ын хооронд “Харилцан ойлголцлын санамж бичиг” байгуулагдсан бөгөөд энэхүү баримт бичгийн хүрээнд “Монгол Улсын хөгжлийн ирээдүйн асуудлаарх стратегийн яриа хэлэлцээр” сэдэвт дугуй ширээний уулзалтыг Улаанбаатар хотноо зохион байгуулсан.
2014 оны 1 дүгээр сард зохион байгуулагдсан Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтын үеэр Монгол Улс, ДЭЗЧУ байгууллагатай хамтран хэрэгжүүлсэн Монгол Улсын 2040 он хүртэлх хөгжлийн боломжит хувилбарыг тодорхойлсон “Монгол Улсын хөгжлийн стратегийн хувилбарууд” судалгааны төслийн тайлан илтгэлийг танилцуулах тусгай хуралдаан зохион байгуулагдсан.
ДЭЗЧУБ-аас Зүүн Азийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтыг АСЕАН-ийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалт болгон өөрчлөх шийдвэрийг 2016 онд гаргасан. Зүүн Азийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалтыг АСЕАН-ийн асуудлаарх Дэлхийн эдийн засгийн чуулга уулзалт гэх форматаар ойрын хэдэн жилд зохиогдох төлөвтэй байгаа болно.
Өнгөрсөн жил Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайд Д.Сумъяабазар тус чуулга уулзалтын нэгдсэн арга хэмжээ болон салбар хуралдаануудад оролцож, Монгол Улсын уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн салбар, усан хангамж, оролцоог хангасан хөгжлийн талаар мэдээлэл өгсөн.
Дэлхийн эдийн засгийн ээлжит чуулга уулзалт нь 2019 оны 01 дүгээр сарын 22-25-ны өдрүүдэд Швейцар Улсын Давос хотноо зохион байгуулагдана. Энэ жилийн уулзалтын сэдэв нь: “Глобалчлал 4.0: Дөрөв дэх Аж үйлдвэрийн хувьсгалын эрин үед дэлхийн нийтийн хөгжлийн загварчлалыг тодорхойлох нь” юм. Олон талт дэлхий ертөнцөд тогтвортой, оролцоог хангасан нийгмийг бий болгох шинэ загваруудыг тодорхойлох талаар яриа, хэлэлцээр өрнүүлнэ.
Энэ жил дэлхийн улс орнуудын удирдагчид, засгийн газар, иргэний нийгэм, эрдэмтэн судлаачид, урлагийн салбарын төлөөлөгчдөөс бүрдсэн 3000 гаруй хүн оролцоно.
Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн яам.